Crèsia de Santu Pontzianu
Passigende peri Pratza Roma est difìtzile a non s’intrare in ogros sa crèsia de Santu Pontzianu, fabbricada in su 1938. Sa crèsia dd’ant dedicada a Santu Pontzianu Màrtiru, esiliadu in Sardigna e cundennadu a is traballos de fossa finas a sa morte. Esèmpiu de crèsia moderna, ponet paris is lìneas de s’architetura ratzionalista cun cuddas medievales torradas a pensare, acumprida cun materiales locales che sa trachite rùbia (perda de Pedingianu) e su granitu de Teulada.
S’arte contende
Sa crèsia de Santu Pontzianu puru at connotu is disacatos de sa gherra, peri su bombardamentu de s’8 mese de làmpadas 1943. Su rosone originàriu, fatu dae Filippo Figari, si fiat isciusciadu e dd’aiant cambiadu cun unu nou chi figuraiat isceti is duas santos amparadores de sa citade Santu Pontzianu e Santa Bàrbara, cando su betzu teniat àteras figuras, cummente Mussolini bestidu a minadore. Semper de trachite rùbia est su campanile, artu 44,70 mt, chi si nde istantàrgiat in Pratza Roma dominende su tretu de a suta. In sa base s’agatat una crìpta anca a primìtzios ddoe costoiant s’istàtua de Santa Bàrbara, fata dae s’iscultore tataresu Gavino Tilocca. Un’àtera òpera maistra chi si podet ammirare a intro de sa crèsia est sa Via Crucis de su 1938 de Eugenio Tavolara. Medas àteros artistas sardos ant agiudadu a fàghere sa crèsia prus rica e bella.
Is funtziones
Ònnia annu sa citade de Carbònia aparat is festas de is santos amparadores. Is primu protzessiones fiant essidas su 19 de onniasantu e su 4 mese de idas de su 1939, a dies de oe sa data de is festas dd’ant cambiada pro su disìgiu mannu de bòlere afestare paris is duas santos, mancari is datas litùrgicas diferentes. Dae su mese de austu de su 1995, pro chistiones pastorales e de organizatzione, preides e comunu cun s’agiudu de Muss. Arrigo Miglio aiant pòtzidu tzelebrare sa festa de su Santu in su giòbia a fatu de sa segunda domìniga de maju. Is minieras sunt su sìmbulu de su liòngiu chi acàpiat sa comunidade de Carbònia cun is santos suos chi is carboniesos si sunt semper intregados in càmbiu de s’amparu in su traballu a suta de terra.
